ಮಹಿಳೆ: ಸ್ವ-ಆರೈಕೆಯೂ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಲಿ
ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆಲ್ಲಾ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರ ಆರೈಕೆಯ ಹೊಣೆಯೂ ಹೆಗಲೇರುತ್ತದೆ. ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳ ಜಂಜಾಟ, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಿಭಾಯಿಸುವ ಆತಂಕದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸ್ವ-ಅಗತ್ಯ, ಆರೈಕೆಯನ್ನೇ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಸಮಯವೇ ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಎಲ್ಲರ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ನಡೆದುಕೊಂಡರೂ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ವ್ಯಥೆ ಪಡುತ್ತಾ, ಅನುದಿನ ಕಿರಿಕಿರಿ ಅನುಭವಿಸುವ ಮಹಿಳೆಗೆ ತನ್ನ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸುಗಳೂ ಗಮನ ಬೇಡುತ್ತಿವೆ ಎಂಬುದೇ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಾರಿ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
38ರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಶೀಲಾ ಉದ್ಯೋಗಸ್ಥೆ. ಮದುವೆಯಾಗಿ 14 ವರ್ಷಗಳಾಗಿವೆ. ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಕುಟುಂಬದವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಕುಂದು-ಕೊರತೆ ಬರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ವೃತ್ತಿ-ಮನೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಎರಡನ್ನೂ ಸರಿದೂಗಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲ. ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾಗಿ ಮಾಡುವ ಬಯಕೆಯಿಂದ ಮನೆಕೆಲಸಗಳನ್ನೂ ತಾನೇ ಮಾಡುವ ಪರಿಪಾಠವಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಮಕ್ಕಳಿಬ್ಬರ ಪಾಲನೆ, ಗಂಡನ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿದಿರುವ ಅತ್ತೆಯ ಹೊಣೆಯೂ ಶೀಲಾರ ಮೇಲಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸಣ್ಣದಕ್ಕೂ ಕೋಪ, ಕಿರಿಕಿರಿ, ದುಃಖಿಸುವುದು, ಮನೆಯವರ ಮೇಲೆ ರೇಗಾಡುವುದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಯಾವ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸುಸ್ತು, ಬೆನ್ನು ನೋವು ಜಾಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ನಿದ್ರೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಹಾಗೆಂದು ಕಾಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಏನೋ ಒಂದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲೂ ಮನಸ್ಸಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಮನೆಯವರಿಗಾಗಿಯೇ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿದರೂ ಮನೆ-ಮನದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯಿಲ್ಲ, ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಲ್ಲ, ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲೂ ಸಾಮರಸ್ಯವಿಲ್ಲ. ಮಕ್ಕಳೂ ನೀನು ರೇಗಾಡುವುದರಿಂದಲೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದು ದೂರಲು ಶುರುವಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ತನಗೋಸ್ಕರ ಏನೊಂದೂ ಮಾಡದೇ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿದರೂ ತನ್ನಿಂದೇನು ಲೋಪವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶೀಲಾಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ.
- ಸ್ವ-ಆರೈಕೆ ಸ್ವಾರ್ಥ: ತನ್ನ ಇಷ್ಟಗಳಿಗೆ ಗಮನ ನೀಡುವುದೇ ಸ್ವಾರ್ಥವೆಂದು ಕೆಲ ಮಹಿಳೆಯರ ಆಲೋಚನೆಯಿರುವುದು. ಸ್ವ-ಆರೈಕೆಯೆಂದರೆ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಅಲಕ್ಷಿಸಿ ಸ್ವ-ಪೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಬಿಡುವ ಸ್ವಾರ್ಥವಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರಂತೆ ತನಗೂ ಪ್ರೀತಿ-ಪೋಷಣೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಅರಿತು ಅದನ್ನು ಪೂರೈಸುವುದು.
- ಪರರ ಆರೈಕೆಗೆಂದೇ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಜೀವನವಿದೆ: ಒಳ್ಳೆಯ ಸಂಸಾರಸ್ಥೆಯೆಂದರೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಪರರಿಗೆ ಕೊಡುವುದು ಮತ್ತು ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಸ್ವಂತಕ್ಕಾಗಿ ಬಯಸುವುದು ಎಂದು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ನಂಬಿರುವರು. ತನ್ನನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ ತನ್ನವರ ಸೇವೆಗೈಯುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವೆಂಬ ಆಲೋಚನೆ ಸಲ್ಲದು.
- ಎಲ್ಲರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲೇಬೇಕಿದೆ: ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದಲ್ಲೂ ಎಲ್ಲರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ, ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ದುಸ್ತರ. ಎಲ್ಲರೂ ಮೆಚ್ಚಿದರೆ ಮಾತ್ರವೇ ತಾನು ಒಳ್ಳೆಯ ಪತ್ನಿ, ತಾಯಿಯೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅರ್ಹಳು ಎಂಬ ಅನಿಸಿಕೆಯಿದೆ. ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಹಂಬಲ ಸಾಮಾನ್ಯ. ಮೆಚ್ಚಿದರೆ ಸಂತೋಷವೇ. ಆದರೆ ಆತ್ಮತೃಪ್ತಿಗಿಂತ ಪರರ ಬಳಿ ಸೈ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯವಾಗಿಬಿಟ್ಟರೆ ಕಷ್ಟವಾದೀತು.
- ಸೂಪರ್ವುಮನ್ನಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕು: ಮಹಿಳೆಯರು ತಾವೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯರು ಎಂಬುದನ್ನೇ ಮರೆತುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ನೂರೆಂಟು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲವೂ ತನ್ನಿಂದಲೇ ನಡೆಯಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡು ಒದ್ದಾಡುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಅತೀ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡ, ನಿರಾಶೆಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ತಂದೊಡ್ಡಬಲ್ಲದು. ಇಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಶಕ್ತಿಯ ಸೂಪರ್ ವುಮನ್ಗಳಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಬಲಹೀನತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿಯಿದ್ದರೆ ನಾವು ಏನೋ ಮಾಡಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಕೊರಗುವುದು ತಪ್ಪುತ್ತದೆ!
- ‘ಯಾವ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ನಾನು ಬೇಕು?’ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಿ: ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಳನ್ನೂ ನಾನೇ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಒತ್ತಡಕ್ಕೊಳಗಾಗದೇ ‘ಯಾವ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ನಾನು ಬೇಕು?’ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಿ. ಮಕ್ಕಳು-ಮನೆಯವರೊಂದಿಗಿನ ಒಡನಾಟ, ಹವ್ಯಾಸ, ಉದ್ಯೋಗದಂತಹ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಗೆಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಮ್ಮದೇ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಇನ್ನುಳಿದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಕುಟುಂಬದವರ, ಹೊರಗಿನವರ ಸಹಾಯದೊಡನೆ ಪೂರೈಸಿಬಿಡಬಹುದು. ನಮ್ಮ ಅಗತ್ಯತೆ ಇರುವ ಕೆಲಸಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ನಾವು ಮಾಡಿದರೆ ಎಷ್ಟೋ ಆತಂಕ ನಿವಾರಣೆಯಾದಂತೆ.
- ಆದ್ಯತೆ ಕೊಡುವುದನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿ: ಅತೀ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೆಲಸ ಯಾವುದು? ಯಾವ ಪುಟ್ಟ ಕೆಲಸ ನನಗಿಂದು ಸಂತಸ ತರಬಲ್ಲದು? ಯಾವುದನ್ನು ನಾನಿಂದು ಮಾಡಿದರೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಯೋಜನೆಗೆ ಒಂದಡಿ ಇಟ್ಟಂತೆ ಆಗುವುದು? ನಿರ್ಧರಿಸಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮೊದಲು ಮಾಡುವತ್ತ ಗಮನ ನೀಡಿ. ಹಾಗಲ್ಲದೇ ಎಲ್ಲಾ ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟ ಕೆಲಸಗಳನ್ನೂ ಬಹಳ ಸಮಯದವರೆಗೂ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತು ಬಿಟ್ಟರೆ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸು ಬಸವಳಿದುಬಿಡುವುದು.
- ಸ್ವ ಆರೈಕೆ ಸ್ವಾರ್ಥವಲ್ಲ ಅಗತ್ಯ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಮನಗಾಣಿ: ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ಮಾಸ್ಕ್ ಅನ್ನು ಮೊದಲು ನೀವು ಧರಿಸಿ ನಂತರ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಸ್ವ-ಆರೈಕೆ ಆಮ್ಲಜನಕವಿದ್ದಂತೆ! ನಾವು ದೈಹಿಕ-ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಚೈತನ್ಯಭರಿತರಾಗಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮವರ ಆರೈಕೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ತಿಳಿಯಿರಿ.
- ದೈಹಿಕ-ಮಾನಸಿಕ ಅಗತ್ಯಗಳೇನು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಿ: ನಿಮ್ಮ ದಿನಚರಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸಿಗಬಹುದು, ನನಗೇನಿಷ್ಟ? ಪ್ರಶ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ರೂಢಿಸಿ, ಆನಂದಿಸಿ.
- ಇಷ್ಟದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿ: ವ್ಯಾಯಾಮ, ಪುಟ್ಟನಿದ್ದೆ, ಸಾಕು ಪ್ರಾಣಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಡನಾಟ, ಬಿಸಿನೀರಿನ ಸ್ನಾನ, ಧ್ಯಾನ, ಕುಟುಂಬದವರೊಂದಿಗಿನ ಒಡನಾಟ, ಸಂಗೀತ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಓದು, ಧ್ಯಾನ, ವಿಹಾರ, ಬರವಣಿಗೆ, ಆಟ, ಹಿಗೇ.. ನಿಮಗಿಷ್ಟವಾದ್ದು, ಮನಕ್ಕೆ ಮುದನೀಡುವಂತದ್ದು ಯಾವುದಿದೆಯೋ ಅದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಿ- ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಿ.
- ಕೊಂಚ ಸಮಯ ನೀಡಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ: ಸ್ವ-ಆರೈಕೆಗೆ ದುಬಾರಿ ಖರ್ಚು, ಗಂಟಗಟ್ಟಲೆ ಸಮಯ ವ್ಯಯಿಸಬೇಕೆಂದಿಲ್ಲ. ಪುಟ್ಟ, ಮುಖ್ಯವಾದ ಸ್ವ-ಆರೈಕೆಯ ಅಭ್ಯಾಸವೊಂದನ್ನು ದಿನಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಟ 15-20 ನಿಮಿಷವನ್ನಾದರೂ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದರೆ ಬದುಕಿನ ಗೊಂದಲಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಕಿರುನಗೆಯೊಂದು ಮೂಡಬಹುದು.